Leraren schrijven het van zich af

13 juni 2017

 

Het vreet aan mij dat ik de oppervlakkigheid en onverschilligheid dien en zelfs uitdraag als leerkracht, want dat wordt van mij gevraagd. Wat verderop in haar opiniestuk schrijft lerares Jirka Claessens:  Dit betoog is uiteraard mijn persoonlijke mening. Ik spreek niet voor een school, een lerarenkorps, een groep. Dit is mijn desillusie, mijn mislukking. Ik voel me verbonden met de ijsbeer die het ijs voelt smelten onder zijn poten. Ik voel me machteloos en langs alle kanten klem gezet.

Collega-leraar Tom De Bleye reageert: Hoewel de gebruikelijke retoriek luidt dat er wel gelegenheid is om je stem te laten horen, is de realiteit dat weinig leerkrachten het aandurven zich kritisch uit te laten. Wanneer de inspecteur rond de tafel zit met de leerkrachten, beeft de meerderheid als een rietje. Hoe komt dat toch? We zijn allen volwassen, weldenkende mensen. Wel, het is het resultaat van een jarenlange onderdrukking van kritische stemmen op een manier die volkomen geïmplementeerd is in de werking van het systeem.

Schuif veel overbodige dingen, waarmee u nu naar het schijnt bezig moet zijn, aan de kant. Frank Saenen roept zijn collega’s op om gewoon hun ding te doen.

De jeugd van tegenwoordig, onverschilligheid, machteloosheid, regelneverij, kennisoverdracht, verkleutering, bevlogenheid, … de opiniestukken gingen alle kanten uit vorige week (onderaan een lijstje).

Er overviel mij een bevreemdend dubbel gevoel. Enerzijds doet het me deugd dat leraren zich roeren. Dat ze in hun pen kruipen en ons eerlijk laten weten wat ze vinden en voelen. Ik deel mijn leven met een leraar. Soms zou ik een megafoon willen zetten op wat ze zegt. Omdat het zo ontzettend waardevol is. Maar zo werkt het niet. Meestal halen de onderwijsonderzoekers, de pedagogen, de lerarenopleiders, …. de kranten. Dat kan ik begrijpen. Zij hebben cijfers, een overzicht, een ander perspectief. Ik hoor zelf thuis in dat rijtje, en ik vind dat mijn gefundeerde opinie soms het delen waard is*. En toch: het doet me deugd, als de leraar schrijft. Het raakt me. En ja, natuurlijk wil ik nuance brengen, verklaren, een groter verhaal schetsen, het oneens zijn. Maar soms moet ik gewoon zwijgen en laten binnenkomen wat er staat.

Tegelijk voel ik mij ongemakkelijk als ik al die opiniestukken lees. Ik voel mij, als lerarenopleider, als Schoolmaker en als lid van het Mysterie van Onderwijs, betrokken en geappelleerd. Het gaat me niet om ‘de waarheid’. Mensen schrijven in een opiniestuk hoe ze de werkelijkheid ervaren, en wat ze daarbij van belang vinden. En daar zit – gelukkig – verschil op. Het gaat me om de dialoog. Praat ik zelf genoeg met leraren, in plaats van over hen en voor hen? In alles wat ik op scholen mag doen, luister ik echt? Neem ik de wijsheid mee van zij die dagelijks in die klas staan? Ook als die wijsheid minder in mijn eigen plaatje past? Als het de gedachten zijn van een minderheid die stil of moeilijk spreekt?

Ik probeer en doe mijn best. Gisteren was ik op een school. Ik kreeg te horen hoe er visie was ontwikkeld met een grote groep betrokkenen. Mijn eerste vraag: hoeveel leraren waren erbij? Te weinig, vond ik. Zij mogen en moeten het doen, straks, op de vloer. Mogen ze dan ook mee denken?

Dank jullie wel, Mevrouw Claessens, Mijnheer De Bleye, Mijnheer Wynant, Mijnheer Saenen, en al de schrijvende leraren die ik vergeet. Bedankt om het de moeite waard te vinden om uw mening op papier te zetten. Want onverschillige leraren, dat kunnen we missen als de pest. Tot zover mijn mening 🙂

Saskia

saskia@schoolmakers.be

* Temidden van de schrijvende leraren verscheen dit interview met pedagoog Pedro De Bruyckere over zijn doctoraatsonderzoek naar authenticiteit bij leraren. Betrokkenheid en passie zijn de sleutelwoorden, zo blijkt.

Links naar de opiniestukken:

Jirka Claessens – De bevlogen leraar bestaat niet meer.

Tom de Bleye – Waarom leraren zwijgen.

Frank Saenen – Aan elke leraar: doe gewoon uw ding.

Steven Wynant – Advies voor leraren.

(Deel van de) aanleiding was deze brief van Caroline Gennez.