10 concrete tips om online les te geven

15 maart 2020

Schoolmakers is er voor scholen. Ook in deze bizarre corona-tijden. Deze blog behoort tot een blogreeks die leraren en beleid concrete tips, inzichten en inspiratie wil aanbieden om aan de slag te gaan met online leren, afstandsleren en digitaal leren.

De switch maken naar afstandsleren of digitaal leren hoeft niet bijzonder moeilijk te zijn. Denk even aan een lekker gewone les in het klaslokaal. Of leerlingen nu zelfstandig aan de slag gaan, of je houdt een klasdebat, een practicum… de bouwstenen van een goede les bestaan nog steeds uit:

• duidelijke lesdoelen
• structuur
• heldere instructie 
• ondersteuning voor wie het nodig heeft
• uitdaging voor wie er klaar voor is
• voldoende formatieve evaluatie om te checken of iedereen nog mee is

en zo kunnen we nog even doorgaan. 

Deze verschillende bouwstenen kan je perfect gaan toepassen in een context van afstandsleren. 

Daarbij wijzen we wel nog even op volgende belangrijke zaken:

• Het niet de bedoeling is dat je nieuwe leerstof aanbiedt in deze periode en gaat beschouwen als “gezien”
• Leerlingen hebben niet automatisch iets geleerd door naar een filmpje te kijken. Om dat doel te bereiken is meer nodig: verwerkingsopdrachten, verlengde instructie voor wie het nodig heeft.
• Dit is vooral de uitgelezen periode om cruciale basiskennis te verankeren en op nieuwe manieren te benaderen. 
• Niet elke leerling heeft (altijd) toegang tot internet.

 

1. Maak je leerlingen wegwijs. Online aan de slag gaan is niet evident als je dat nog nooit gedaan hebt. Stel daarom een heldere studiewijzer op die de leerlingen rust, houvast en structuur biedt. Een voorbeeld vind je hier.
   

   ---

2. Een studiewijzer kan je gewoon op het online leerplatform zetten zodat leerlingen die thuis kunnen raadplegen en met hun studiemateriaal aan de slag kunnen. Voor elk van de stappen in de studiewijzer kan je ook een beroep doen op digitale tools. Hier vind je diezelfde studiewijzer, maar nu aangevuld met tools die je kan hanteren om elk van die fases vorm te geven. (Deze lijst heeft niet de ambitie om volledig te zijn).
   

   ---

3. Laat leerlingen niet in de kou staan. Geef toe: je kan in deze periode van het jaar behoorlijk goed voorspellen welke leerling waar staat. Vergeet niet dat leren voor een deel ontstaat vanuit de relatie tussen leerkracht en leerling. Houd deze relatie warm. Stuur vier leerlingen die het meeste moeite hebben met je vak eens dat persoonlijke bericht. Zorg in alle omstandigheden dat leerlingen die thuis géén computer of laptop hebben op school terecht kunnen of dat je hen een laptop kan uitlenen. 
   

   ---

4. Blijf in contact met àlle leerlingen. Dat kan door een paar keer een online Vraag-en-Antwoordsessie te houden. Verschillende online leerplatformen zoals Smartschool bieden hier de mogelijkheid toe. Maar evengoed kan je een lerarenaccount aanmaken op Facebook en een groep aanmaken voor je vak. Op een afgesproken moment houd je dan een sessie: je gaat voor de webcam zitten en beantwoordt de vragen die leerlingen je op voorhand kunnen doorsturen.
   

   ---

5. Zorg dat je niet teveel éénmalig werk doet. Goede studewijzers, goede instructiefilmpjes… kan je ook de komende jaren hergebruiken. Werk je nu niet uit de naad met zaken te doen waar je nooit meer iets aan zal hebben.
   

   ---

6. Focus op de essentie. Dit is niet de periode om voor de eerste keer complexe leerstof aan te brengen bij je leerlingen. Houd die voor na de coronatijden. Zorg nu vooral voor herhaling en toepassing van geziene leerstof in nieuwe contexten. 
   

   ---

7. Zijn ze toch klaar voor een uitdaging? Bied hen de leerstof aan, laat hen erop oefenen. Maar houd ook vinger aan de pols om zeker te zijn dat ze zichzelf geen misvattingen, verkeerd begrip van de leerstof aan het aanleren zijn. Vraag regelmatig om werk te uploaden op Smartschool. Houd geen officiële (summatieve) evaluaties vanop afstand. Leerlingen hebben recht op jouw toelichting, ondersteuning in de klas vooraleer ze summatief geëvalueerd worden.
   

   ---

8. Voorzie een voorbeeld van een dagplanning voor je leerlingen. Het is absoluut niet evident voor hen om zich te organiseren in ongewone tijden. In ongestructureerde tijd wordt er weinig geleerd. Betrek ook ouders in het organiseren van de dagen. Zie daartoe deze blog.
   

   ---

9. Schep vertrouwen en rust. Als klastitularis kan je ernaar streven om de komende weken elk van je leerlingen één keer gesproken te hebben via interactieve video op Smartschool, via Skype… Dankzij Doodle kan je leerlingen een tijdslot laten reserveren zodat ze een gesprek met jou kunnen inplannen.
   

   ---

10. Vertrek steeds vanuit zaken die je goed kent, zaken waarmee je vertrouwd bent. Heb je nog nooit digitaal les gegeven? Begin dan met het aanbieden van studiewijzers. Heb je ervaring met 1 of meerdere tools, zit die dan vooral voluit in. Je bent ook maar een mens, en waarschijnlijk brengt deze tijd ook heel wat (re-)organisatie met zich mee voor je eigen situatie en gezin. 

Succes!

Jan Royackers