Asynchroon en synchroon digitaal lesgeven: zo zie je het bos door de bomen

16 april 2020

De explosie aan blogs over afstandsonderwijs, digitale didactiek en online leren is nog nooit zo groot geweest. Deze blog wil daar niets aan toevoegen, wel structuur en houvast brengen. En de vele mogelijkheden laten zien. De tabel vat samen op welke manier je digitaal kan lesgeven/leren volgens deze legende:

• Synchroon lesgeven en leren: docent en studenten gelijktijdig in één virtuele ruimte. Je kan dit pinnen op één moment.
• Asynchroon lesgeven en leren: docent geeft geen/minder live les en coördineert het leerproces via een online leerpad. 
• 1/1: docent interageert met individuele student of er is geen interactie (louter aanbod)
• In groep: docent interageert met meerdere studenten, studenten interageren onderling of werken samen

Noot: waar docent staat, kan ook leraar staan. Waar student staat kan ook leerling of cursist staan.

De voorbeelden in de kwadranten dienen ter duiding en inspiratie. Af en toe staat er een tool bij, maar het is nog handiger om de tools binnen je eigen werkomgeving  (Google, Microsoft, Apple, …) of leerplatform (Blackboard, Toledo, Canvas, Smartschool, Seesaw, … ) te gebruiken. 

Uiteraard doet dit onrecht aan de realiteit. Er zijn veel meer voorbeelden te geven, er is overlap en de ware kracht zit in het slim combineren. Gebruik deze tabel om je eigen aanpak te structureren, verrijken. Of als advance organizer om onder collega’s in kaart te brengen waar jullie vooral op inzetten en wat jullie van elkaar kunnen leren. Onder de tabel vind je afwegingen om wijze keuzes te maken.

	1/1	In groep
Synchroon	– Toetsen/ examineren op afstand via lockdownbrowser en monitoring system – Digitale bijles of coaching – 1/1 chat hulplijn	– Online intervisie/leergroepen met ervaringsuitwisseling, reflectie, … – Cfr. een webinar: live les met interactie via chatfunctie, break-out rooms, …. – Simultaan brainstormen met Miro of Mural, mindmappen met Mindmeister, werken aan teksten, …. => kan ook asynchroon – Live Q&A uur over de leerstof
Asynchroon	– Gestructureerd leerpad met leerstof aangeboden in de vorm van kennisclips, ingesproken presentaties, e-readers, … met bijbehorende opdrachten – Online bevragingen en toetsen om beginsituatie in te schatten, te peilen naar interesses, voorkeuren of ondersteuningsnoden of formatief te evalueren. – Feedback op een opdracht via audio, video, afbeeldingen	– Discussieforum  – Online groepswerk bv. met Padlet of Trello – Feedbackvideo met meest gemaakte fouten voor alle studenten met kolommen – Peer feedback bv. met PeerGrade – Samenwerkend leren via korte videofragmenten bv. met Flipgrid – Samenwerkend leren via gamification tools zoals Classcraft of apps  Veel van deze mogelijkheden kunnen ook synchroon worden ingezet.

Hoe kies je? Vijf afwegingen.

1. Synchroon lesgeven kan qua vorm en gevoel dicht aansluiten bij face-to-face onderwijs. Dat maakt het vertrouwd.
2. Synchroon lesgeven en leren is vermoeiend voor docent en student. Na enkele uren geven/volgen ben je murw.
3. Asynchroon lesgeven en leren vraagt een sterk didactisch onderwerp in functie van het leren van de student. Structuur, kwaliteitsvol materiaal, uitnodigende opdrachten, relevant oefenen, gerichte feedback, heldere instructies, … zijn cruciaal. 
4. Studenten zijn vrijer als ze asynchroon kunnen leren eigen tempo, planning, volgorde, … Dat vraagt veel zelfsturing en werkt motiverend.
5. Het loont om doelgericht te variëren, te kijken wat werkt en bij te sturen. Observeer het effect op studenten, kijk naar vorderingen en prestaties en bevraag hoe ze het ervaren.

Nog een afweging die extra geldt in coronatijden: wees je bewust van wat een bepaalde aanpak vraagt een student én van zijn omgeving (gezin, kot, …). Student noch docent hebben in deze quarantainetijd bewust gekozen voor (de condities van) afstandsonderwijs. Dat maakt dat de invloed van de (thuis)omgeving voor sommige studenten extra speelt in het kunnen voldoen aan bepaalde verwachtingen of in het welslagen van een bepaalde aanpak. Als docent heb je geen rechtstreekse invloed op die omgeving, maar je kan dit wel (h)erkennen en waar mogelijk anticiperen, differentiëren en inclusief handelen.

Tot slot. Of  je nu asynchroon of synchroon lesgeeft, kwaliteitsvol onderwijs is tweerichtingsverkeer. Urenlang lessen ‘opnemen en afspelen’ is een recept voor drop-out. Werk met opdrachten, voorzie begeleiding, geef feedback, zorg voor interactie. Dat maakt het leerrijk, motiverend, uitdagend, verbindend, … voor studenten. 

Saskia Vandeputte

Met dank voor de inspiratie aan Tobe Baeyens en deze blog: the unproductive debate of synchronous vs. asynchronous learning.