COVID-19: samenwerken ook tijdens klassenraden
Hoe interpreteren we de data van de kennismakingstoetsen/ peilingtoetsen in functie van de opgedane leerachterstand tijdens de CORONA-crisis? Werken we samen of niet?
Ik hoor al een paar leraren zeggen:” Oh nee, de vakantie is nog niet gedaan en we worden alweer overstelpt met extra opdrachten” of sommige andere leraren zeggen: “ Yes, deze leerachterstand krijgt een gezicht en het is aan ons om te bepalen hoe we deze leerachterstand niet alleen in kaart kunnen brengen , maar ook hoe we deze leerachterstand kunnen wegwerken.”
Deze opdracht is voor geen enkele school evident, maar een mogelijke insteek is samenwerken binnen en tussen de vakgroepen.
Waarom kiezen voor samenwerken?
Leraren dragen de verantwoordelijkheid om data te verzamelen over het leerproces van iedere leerling, om leerdoelen te bepalen, de voortgang van de leerlingen vast te leggen alsook feedback te geven over hun eigen leerproces.
Samenwerken binnen een vakgroep en tussen de vakgroepen vraagt gedeelde verantwoordelijkheid door zich de vraag te stellen hoe eenieder op een uniforme wijze de resultaten van de peiling/ kennismakingtoetsen zal interpreteren. Leraren worden geconfronteerd met een verhoogde vorm van betrokkenheid door de verbintenis aan te gaan om er samen voor te gaan. Voor veel leraren betekent dit ook even het vertrouwde, gekende en bewandelde pad verlaten voor een verandering.
Vaak zegt men: ”Veranderen begint bij rouwen, afscheid nemen van het bestaande en zichzelf de toestemming geven om te participeren aan een verandering”.
Al deze componenten vullen een koffer vol met verwachtingen, maar vooral doorzettingsvermogen bij de leraren.
Wat zijn de voordelen van samenwerken?
Samenwerken in vakgroepen en samen door gezamenlijk overleg duidelijke afspraken formuleren rond acties vormen een belangrijk mechanisme, waarmee leraren succesvolle verhalen kunnen boeken en met elkaar kunnen delen. Een bijkomend voordeel bij samenwerken is dat leraren elkaar kunnen helpen bij het overwinnen van problemen en elkaar steunen. In deze tijden is samenwerken dan ook een belangrijke motivationele speler binnen de context COVID-19 en onderwijs.
Een belangrijk aspect dat vaak tijdens het onderzoek beklemtoond werd en een rode draad vormt binnen het samen afspreken en samen overleggen van acties is de interne afstemming van normen en de gedeelde verantwoordelijkheid.
In een sterk samenwerkend team hebben leraren meer toegang tot kennis en vaardigheden voor het analyseren van data, de mogelijkheid om uitdagende doelen te bespreken en effectief te delen om deze doelen te bereiken. Leraren die samenwerken hebben ook meer kans om hun onderwijspraktijken te verbeteren, om meer toegang te hebben tot expertise en ondersteuning. Daarom wordt samenwerken beschouwd als een belangrijke factor om de belemmeringen te overwinnen die voortvloeien uit persoonlijke factoren die het datagebruik van leraren beïnvloeden.
Ja inderdaad … wat is de ideale situatie?
In een ideale situatie waarderen de leraren de onderlinge samenwerking om een op data gebaseerde besluitvorming te realiseren. Samenwerking omvat o.a. een gedeelde verantwoordelijkheid met betrekking tot datagebruik door data samen te analyseren en te interpreteren en de daaruit vloeiende verbeteracties toe te passen.
Studies suggereren dat het meest effectieve professionele samenwerken bestaat uit leraren en schoolleiders die leren van experts, mentoren en hun collega’s in samenwerkingsomgevingen met initiatieven die langdurig aanhouden en gericht zijn op kwesties die rechtstreeks uit de praktijk voortvloeien
Wat nu… samenwerken ja of toch niet of soms maar niet altijd
Samenwerken is inderdaad een complex gegeven, waarbij de betrokkenheid van leraren zeer verschillend is. Vooral reflectie is een aandachtspunt alsook het oefenen in een systematische aanpak. Bij deze systematische aanpak vormen de onderlinge afhankelijkheid en de mate waarin elke leraar zich verantwoordelijk voelt om bij te dragen aan het streven naar gemeenschappelijke doelen belangrijke factoren tot het welslagen van een gerichte samenwerking binnen de vakgroep en tussen de vakgroepen.
Een startende leraar zei:” Ik wil wel met mijn collega’s samenwerken, maar ik heb het gevoel dat wanneer ik iets voorstel, dat het wel goed is, maar net niet goed genoeg”
Ongeacht het verschil in onderwijs vak menen Bruggink en Harinck ( 2012) dat reflecteren met collega’s een stap naar samenwerken en samen leren is door op een professionele manier met elkaar om te gaan en bereid te zijn om van elkaar te leren.
En toch…… samenwerken = een doorslaggevende motivationele levensader om data over leerachterstand te interpreteren
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat leraren op twee sporen zitten. Het ene spoor werd geleid door het argument dat er wel degelijk een draagvlak is voor een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid, alsook het nastreven van gemeenschappelijke doelen. Het andere spoor wordt vooral gekenmerkt door te weinig vertrouwen tussen de leraren. Immers worden leraren vaak geconfronteerd met nieuwe dilemma’s, vragen problemen en situaties die om een oplossing vragen.
Samenwerken betekent vertrouwen hebben in je collega’s. Vertrouwen betekent ook een bepaalde vorm van respect, maar ook kwetsbaarheid. Vertrouwen heb je nodig om samen de afgesproken criteria uniform te interpreteren om ze vervolgens toe te passen.
Deze interpretatie rond leerachterstand kan gebeuren door de verkregen data systematisch te analyseren en op basis daarvan concrete leerpaden d.m.v. differentiatie te formuleren.
Conclusie
Ongelijke paarden trekken kwalijk
Samenwerken biedt niet altijd het gewenste resultaat op nieuwe nog te ontginnen onderwijsvraagstukken. Samenwerken betekent letterlijk “collectief en eensgezind arbeiden” ongeacht de diversiteit aan kwaliteiten en competenties van de leraren.
Vandaag is er onvoldoende informatie over het topic : hoe pak je leerachterstand aan veroorzaakt door COVID-19? Toch zoek je als leraar naar verbanden en leerpaden die je al in het verleden toegepast hebt, maar waarvan de efficiëntie nog niet gemeten werd. Als je vertrekt vanuit het standpunt nieuwe kennis, we leren van elkaar, dan kan je samenwerken als een aangewezen modus operandi beschouwen.
De mens is vrij, maar hij vindt zijn beperking in zijn eigen vrijheid
Samenwerken betekent samen in overleg duidelijke afspraken formuleren hoe de data rond leerachterstand moeten geïnterpreteerd worden en welke leerpaden er kunnen toegepast worden. Samenwerken betekent ook vertrouwen hebben in elkaar, respect hebben voor elkaars voorstellen, maar ook durven reflecteren.
Maar volledige onderlinge afhankelijkheid en volledige gedeelde verantwoordelijkheid blijven momenteel ….” A black box”
Tot de volgende keer
See you soon
Martine Mol– Education Foodie
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten, publicaties en verhalen?
Schrijf je in op onze nieuwsbrief