doordacht tieneronderwijs

Doordacht tieneronderwijs

15 september 2017

Professor Jelle Jolles, breinwetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam, publiceerde vorig jaar het razend interessante boek: “Het Tienerbrein”. Hij schetst de jonge tienerleeftijd (10 – 14 jaar) als een boeiende periode waarin tieners – mede onder invloed van hun hersenontwikkeling – stapsgewijs hun identiteit vorm geven. In het boek komt de duidelijke noodzaak naar boven om tieners tijdens deze cruciale fase goed te omkaderen. Steun, motivatie en sturing zijn hierbij heel belangrijk. Het boek doet enkele concrete aanbevelingen op beleidsvlak. Eén daarvan is om de jonge tienerleeftijd (10 – 14 jaar) zo coherent mogelijk te omkaderen.

In ons Vlaamse onderwijs wringt daar het schoentje.

Uit de Onderwijsspiegel 2016 van de Vlaamse onderwijsinspectie blijkt dat het welbevinden van onze jonge tieners een stevige neerwaartse knauw krijgt in het eerste jaar secundair.

Net in de periode waarin consistentie in ondersteuning uitermate belangrijk is, worden tieners in een ander schoolsysteem gewrongen, zonder veel afstemming. Leerplannen zijn zelden op elkaar afgestemd, de didactische aanpak en vooral verwachtingen van verschillende leraren binnen één lerarenteam van het secundair kunnen al danig uit elkaar lopen.

Het kan anders. Het moet ook anders, als we willen dat we binnen deze leeftijdscategorie successen willen boeken, jonge mensen zelfvertrouwen willen aankweken, zelfinzicht en zelfkennis meegeven.

Oostenrijk voerde in 2008 het schooltype “Neue Mittelschule” in. Scholen kunnen hierbij een overgang maken van een traditionele schoolstructuur (die eerder aanleunt bij de onze) naar een systeem waarin 10 tot 14-jarigen onderwijs volgen dat gekenmerkt wordt door autonomieversterkend leren, teamteaching, differentiatie dankzij remediëring en verbreding / verdieping en ouderbetrokkenheid. Uit een uitvoerig inspectieverslag uit 2015 leren we dat dit schooltype een positieve impact heeft op het welbevinden en de schoolse betrokkenheid van leerlingen. De inspectie stelt ook een achteruitgang vast van anti-sociaal gedrag. Op het vlak van leerrendement is er geen significant verschil, behalve dan voor leerlingen met migratieroots. Zij zouden een klein voordeel hebben bij het systeem van de Neue Mittelschule. In Nederland experimenteren de Tienercolleges al enkele jaren met doordacht tieneronderwijs. Het platform 10 – 14 Onderwijs brengt deze scholen samen.

Gelukkig nemen ook in Vlaanderen heel wat scholen hun maatschappelijke rol ten volle op. Sommige stemmen hun werking van de eerste graad secundair zo goed mogelijk af op het lager onderwijs (en vice versa), laten leerlingen proeven van zoveel mogelijk studiedomeinen vooraleer leerlingen op hun 14 een doorslaggevende studiekeuze maken. Sommige maken ook de keuze om volgens een 3×4-structuur te gaan werken. Daarbij worden de derde graad lager en de eerste graad secundair samengenomen en volgen leerlingen doorlopende leerlijnen van het 5 e leerjaar tot het 2 e jaar secundair. De didactische rijkdom van het lager onderwijs groeit door naar het secundair onderwijs, en de vakexpertise van het secundair wordt zo optimaal mogelijk benut in het lager onderwijs. De komende jaren zullen her en der Tienerscholen de deuren openen.

Het is bijzonder boeiend om als Schoolmakers bij deze processen betrokken te zijn. Hier krijg je wat beter zicht op zo’n proces. Zijn we voorstander van het ene of het andere systeem? Nee. Maar we juichen wel elk initiatief toe dat de huidige problemen in het onderwijs recht in de ogen durft te kijken en er toekomstgericht mee aan de slag gaan. Onze jonge tieners hebben dat dringend nodig.

Jan Royackers
jan@schoolmakers.be

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten, publicaties en verhalen?

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

Schoolmakers begeleidt leer- en veranderprocessen in scholen, van kleuter- tot volwassenenonderwijs. Wij werken nauw samen met raden van bestuur, directies, leerkrachten, leerlingen, oudercomités, pedagogisch begeleiders, ... Wij leveren maatwerk.

Volg ons op Twitter @Schoolmakers
Twitter feed is op dit moment niet beschikbaar.
Schoolmakers op Facebook Schoolmakers op Youtube
Schoolmakers CV, Dorpsstraat 1, BE-3020 Winksele - info@schoolmakers.be © 2024 Schoolmakers - Disclaimer & Privacy - Verkoopsvoorwaarden

Website door rubenvaes.be