Werken met video – drie formats voor on demand streaming

16 maart 2020

Schoolmakers is er voor scholen. Ook in deze bizarre corona-tijden. Deze blog behoort tot een blogreeks die leraren en beleid concrete tips, inzichten en inspiratie wil aanbieden om aan de slag te gaan met online leren, afstandsleren en digitaal leren. 

Digitaal lesgeven is niet hetzelfde als van je leerlingen of studenten verwachten dat ze urenlang instructiefilmpjes bekijken. Een goede digitale les bevat dezelfde didactische bouwstenen als een gewone analoge les.  Tegelijk is video een krachtig middel om je leerstof efficiënt over te brengen. Zeker nu heel wat (hoge)scholen en universiteiten suggereren om lessen op te nemen. On demand streaming betekent dat je een video maakt die afspeelbaar is op een moment en plaats naar voorkeur (asynchroon dus).  Live streaming betekent dat je ‘hier en nu’  (synchroon) je camera aanzet voor simultane interactie bv. een Skypesprek, livevideo met chatbox, een interactief online klaslokaal, online samenwerkend leren, … 

In deze blog focussen we op on demand streaming. Het grote voordeel? Je bewaart je lesmateriaal online en kan het ten allen tijde delen. Ideaal om leerstof te herhalen. Perfect bruikbaar in post-Corona-tijden.

We lichten drie lowtech formats toe die haalbaar zijn voor elke leerkracht of docent. Voor je erin vliegt: hou rekening met de tips onderaan.

1. Verrijkte lesopname of weblecture
2. Videofeedback
3. Kennisclip

1. Verrijkte lesopname of weblecture. Je neemt je les op terwijl video, geluid en presentatiemateriaal (slides of een uitleg aan het bord) in beeld verschijnt.
Enkele opties voor het opnemen:

• • Informeer of je (hoge)school of universiteit een professionele opnamestudio of – apparatuur heeft.  In het hoger onderwijs is dat bijna altijd het geval. Voordeel is dat je meer controle hebt over omstandigheden en de kwaliteit van licht, beeld en geluid.
  • Do it yourself. Zoek via via een fotocamera, statief en micro en installeer je in een rustig leslokaal. Hang Hier wordt gefilmd aan de deur en controleer de kadrering, de lichtinval en het geluid. En vooral: bied visuele ondersteuning door op een krijt- of digibord de structuur van je les te noteren of de essentie in beelden te vatten. Post-its doen wonderen om flexibel online te presenteren 🙂
  • Keep it simple en gebruik je laptop. Hier lees je hoe je met Skype je les kan opnemen. Hier vind je instructievideo’s voor Skype-lessen.

Ook in tijden van Corona: wees zuinig met lesopnames. Online naar een opgenomen les kijken vraagt veel meer concentratie dan live die les volgen. Hou daarom rekening met de laatste gouden tip: ga voor asynchrone interactie.

2. Corona-huiswerk, staat dat al in de Van Dale?  Met videofeedback geef je via een screencast (=schermopname met audio) feedback op een ingediend document van een leerling of student. Dus: je toont op je scherm het huiswerk en licht met een voice-over je feedback toe terwijl je in het document aanduidt waarover je het hebt. Je kan natuurlijk ook gewoon jezelf filmen terwijl je feedback geeft. Dat maakt het nog persoonlijker, maar je verliest de kracht van het concreet aanduiden waarover je feedback geeft. Jezelf filmen kan low tech met je smartphone. Om te screencasten zijn dit gratis aanraders: Screencastify, Screencast-o-matic, Active Presenter of Quicktime Player op Mac. Of met Powerpoint presentaties. Hier vind je nog meer screencast opties. 

3. Last but not least: maak een kennisclip. Dat is een korte video van 5 à 10 min waarin je één onderwerp of vaardigheid toelicht of illustreert. Een kennisclip maak je meestal met een screencast, eventueel met jezelf als ‘talking head’ onderaan in beeld. Hier lees je hoe je kennisclips nuttig inzet.  Tips om zelf kennisclips te maken vind je hier.

Voor de volledigheid: ook video’s op locatie (in een labo, bij een bedrijf of op een sportlocatie, een reportage, …)  en interview-video’s (voor coachingsvaardigheden, rollenspelen, expert of auteur aan het woord, … ) zijn waardevolle leertools. Ze voegen authenticiteit en dynamiek toe aan je lessen. Alleen heb je daar bijna sowieso professionals met high tech voor nodig.

Kriebelt het om te filmen?
Neem deze tien tips ter harte!

1. Wat jij wilt maken, vind je mogelijk na wat kritisch zoekwerk in een (betalende) videodatabank: YouTube, TeacherTube, LessonUp, TedEd, RSA Animate, Onderwijs Archief, Klascement, via uitgeverijen, …  Specifiek voor lager onderwijs: Xnapda, Jonatan Academie. Voor secundair: WeZooz Academy, Freewiski, VideoScholieren, Stercollecties, Nederlandstalige Khan Academy… of zoek gericht op ‘Flipping the classroom + je vak of het lesonderwerp‘. 
2. Bezint eer ge begint. Beantwoord eerst deze drie vragen:
   1. Wat wil je vertellen? Een goede video gaat lang mee. Kies voor de essentie en duurzame inzichten. Vermijd al te veranderlijke info.
   2. Hoe wil je vertellen? Kies bewust een format in functie van je doel en je leerstof.
3. Denk na over je doel. Zorg ervoor dat je video deel is van een  groter geheel. Help je leerlingen of studenten om door je les te navigeren met een studiewijzer. Gebruik LessonUp om je video in te bedden in een digitale les. 
4. Het is onwennig om jezelf bezig te horen en te zien. We kennen dat gevoel van onze e-course Leren Differentiëren. Zet je schroom opzij, oefen voor de spiegel en blijf jezelf, ook voor de camera. Je verspreken, een dialectwoord, een spontaan mopje, even moeten zoeken naar het vervolg van je zin, dat vlekje op je hemd, … moet allemaal kunnen. Het maakt je menselijk. 
5. Combineer, varieer en probeer uit. Maak eerst een korte testvideo en vraag feedback. Zo kan je snel bijsturen. 
6. Leer je leerlingen of studenten om naar je video te kijken. Geef een gerichte kijkinstructie, een uitdagende luistervraag, de opdracht om aantekeningen te maken of vragen te noteren, …   Inspiratie vind je bij diverse Flipping the classroom blogs.
7. Zorg voor goed materiaal. Geluid is belangrijk. Investeer liefst in een externe microfoon van 50 à 100 euro. Voor screencasts en videofeedback, koop je best een USB-microfoon, bijvoorbeeld deze. Je webcam volstaat normaalgezien. Heb je toch te korrelig beeld, koop dan een externe webcam zoals deze. Wil je zelf je lessen opnemen met een fotocamera? Kies dan voor een camera microfoon. 
8. Verlies je niet in state-of-the-art camera- of montagewerk. Het draait niet om dé perfecte video, wel om wat voor jouw leerlingen of studenten werkt en voor jou haalbaar is. Monteren kan vlot met Windows Movie Maker of iMovie op Mac.
9. Is je video opgenomen en bewerkt? Tijd om up te loaden. Check via je school de mogelijkheden van jullie elektronische leeromgeving zoals Smartschool, ClassDojo,  Seesaw, Canvas,  Toledo, … Of gebruik een video platform als YouTube of Vimeo. Denk aan de privacy-instellingen. Zorg voor een inzichtelijke titel die goed de lading dekt.  Wees consistent in de benaming van je video’s. 
10. De gouden tip: ook bij on demand streaming maak je je video best interactief. Asynchroon weliswaar: de interactie gebeurt naast elkaar, op eigen tempo. Zo stuur je het leren en weet je of je studenten/leerlingen mee zijn.
    1. Onderbreek op tijd. Voeg duiding, quizvragen, reflectiemomenten, links, … toe aan je video. Dat kan met Edpuzzle, PlayPosit, EduCanon, … 
    2. Gebruik een interactief video-platform voor (korte) stage-opdrachten, presentaties, interviews, bewegingsoefeningen, reflecties, reportages, … Interactief werken met een video-discussie kan via Flipgrid.

Met dank aan Bart Boelen deel ik graag deze heldere infographic. Knap visueel overzicht! Mooi aanvullend op deze blog.

Veel filmplezier.

Bezorg ons gerust je creatie 🙂

Saskia Vandeputte